به گزارش مشرق، سیاست منطقه‌ای ترکیه در قبال برخی کشورها از جمله حمایت از قطر و نزدیک شدن به ایران و روسیه موجب بالا گرفتن تنش روابط آنکارا و ریاض شد و به موازات آن عربستان راه چاره را در نزدیک شدن به اسرائیل یافت.

بیشتر بخوانید:

دیدار محرمانه سعودی‌ها و صهیونیستی‌ها در مصر

انتقادهای تند بن سلمان از ترکیه در جریان سفر به مصر

بن سلمان در جریان سفر اخیر به مصر در مصاحبه‌ای که روزنامه الشروق مصر با او ترتیب داد، ترکیه را هدف انتقاد قرار داده و از آن تحت عنوان یک ضلع محور شر یاد کرد و حتی آن را به تمایل برای تشکیل مجدد خلافت اسلامی متهم کرد.

هرچند سفارت عربستان در آنکارا اعلام کرد، منظور بن سلمان از محور شر نه ترکیه بلکه اخوان المسلمین و سایر گروههای تندرو بود، اما به هرحال همین اظهارات بیانگر تنش بین عربستان و ترکیه است.

حمایت ترکیه از قطر و رابطه با ایران و روسیه، عامل تنش روابط با عربستان

تنش روابط دو طرف ناشی از حمایت ترکیه از قطر و نیز همکاری با ایران و روسیه به منظور دستیابی به راه حلی در سوریه است، زیرا برای ترکیه حل و فصل بحران در سوریه به منظور مهار نیروهای کُرد در شمال سوریه و جلوگیری از موج جدید پناهجویان سوری مهم است، به ویژه اینکه اکنون بیش از سه و نیم میلیون پناهنده سوری در خاک ترکیه به سر می برند.

علاوه بر این عربستان از انتقاد گزنده آنکارا علیه عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر و نیز حمایت ترکیه از اخوان المسلمین ناراضی است و در شرایطی که قاهره سیاست بسیار تندی را علیه اخوانی ها در پیش گرفته است، اعضای این گروه به عنوان پناهنده سیاسی راهی  استانبول شدند و همین وضعیت موجب شدت گرفتن تنش روابط ترکیه و قاهره شد.

موانع ترکیه برای قدرت گرفتن منطقه‌ای چیست؟

در این میان ترکیه یکی از بازیگران اصلی  منطقه بود که در راستای مکتب بن سلمان مبتنی بر مقابله با نفوذ روزافزون ایران در منطقه حرکت می کرد و با توجه به اینکه یک کشور سنی مذهب بزرگ در منطقه به شمار می آید می تواند از جایگاهی برابر  ایران برخوردار شود اما با برخی مشکلات داخلی و خارجی دست به گریبان است.

این در حالی است که عربستان محور موسوم به محور اخوانی متشکل از ترکیه و قطر با مشارکت برخی طرف های دیگر را خطری ایدئولوژیکی به شمار می آورد.

حفظ روابط با ایران و روسیه به نفع ترکیه است

ازسوی دیگر آنکارا به دلیل بحران شدید با غرب و انزوای تقریبی در منطقه باید روابط طبیعی با ایران و روسیه را تا جایی که ممکن است، حفظ کرده  و از گرفتار شدن در کشمکش عربستان و ایران اجتناب کند  زیرا ترکیه وارد کننده انرژی از ایران است و مایل است پس از لغو تحریم ها حجم تبادل تجاری با آن ا به میزان زیادی افزایش دهد.

به نظر می رسد تنش رو ابط بین ترکیه و عربستان موجب شده است دورانی که هر یک از دو طرف در تلاش برای نزدیک شدن به دیگری بود، پایان گیرد، یکی از نمونه های این تلاش ملحق شدن ترکیه به ائتلاف اسلامی علیه تروریسم بود که ولیعهد سعودی در سال 2015 تشکیل داد.

علاوه بر این  تبادل دیدارها بین رهبران دو کشور در سطح رسانه ای گسترده ای پوشش داده شد و روابط دو طرف تا تشکیل شورای همکاری راهبردی بین آنان پیش رفت.

اختلاف عربستان و ترکیه بر سر قضیه فلسطین و قدس

بخشی از تنش روابط ترکیه و عربستان نیز ناشی از به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی آمریکا است، به این معنی که عربستان نسبت به سیاست دولت ترامپ در قبال ایران نگاه مثبتی دارد و خود را در قضیه قدس دخالت نمی دهد.

علاوه بر این ریاض در تلاش برای کمک به طرح صلح بین اسرائیل وفلسطین است و به طور خاص بر اعمال فشار بر فلسطینی ها برای انعطاف در برابر نقشه ترامپ متمرکز شده است.

نزدیک شدن ترکیه به اردن

در مقابل ترکیه رهبری انتقاد از سیاست آمریکا در موضوع قدس را برعهده گرفته و اخیرا در تکاپوی نزدیک شدن به اردن بر سر همین موضوع بوده است، هرچند امان به دلیل دریافت کمک های اقتصادی از عربستان، به  این کشور وابسته است.

در این میان باید در نظر داشت که سیاست مشترک اردن و ترکیه در قبال قضیه قدس آن هم  در آستانه نزدیک شدن زمان انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس، در این خصوص  مشکل ساز شود.

چرا عربستان سنگ روابط با اسرائیل را به سینه می‌زند؟

این در حالی است که از نظر ریاض شکاف بین کشورهای سنی مذهب موجب اهمیت یافتن ارتباط با اسرائیل در رویارویی با ایران می شود، با این وجود نزدیک شدن عربستان به اسرائیل با محدودیت هایی همراه است وعلاوه بر این سیاست خارجی شتاب زده بن سلمان موجب مخالفت های منطقه ای با او شده است که بخشی از این مخالفت ها چه بسا اسرائیل را با  چالش هایی روبه رو سازد که در راس آن واکنش های تهران و آنکارا خواهد بود.

نکته قابل توجه اینکه هیچ طرفی در خاورمیانه به انداه عربستان و اسرائیل در خصوص مواضع ضد ایرانی و تهدید دانستن آن با یکدیگر هم عقیده نیستند از همین رو پایان ماه عسل عربستان و ترکیه موجب قوت گرفتن روابط بین عربستان و اسرائیل می شود.